…  واليوم وقفت يا قمر تتأمل، وسألت روحك شنوة إلي فيا يكبل، وعلاش حاجتي تتعطل، وعلاش الدنيا ديما فيا تبهذل ؟

زعمة الدنيا تحب تنحيلك من بين يديك وتخليها بيك ؟ زعمة الدنيا عندها بونتو بيك تبهذل فيك ؟

زعمة الدنيا تفرز فيك من خلق ربي إلي دايرين بيك ؟ مسلمة في قريب لثمانية مليار، وتبع فيك من دار لدار، وعلى اليمين وعلى اليسار، وتقول إستنى أهيا، قمر منا ؟

إن مشاعرنا جزء منا إذا أخفيناها أخفينا جزء من شخصيتنا، أنا كبت مشاعري بما يكفي إلى أن تحولت إلى خلايا سرطانية قد تودي بحياتي، بما أني الآن هنا، على الحافة بين الموت والحياة، قررت أن ألفظ كل ما ينهشني من الداخل، أن أتقيأ هزائمي وانكساراتي، أن أتحرر من مشاعري الدفينة القاتلة، قررت أن أشفى من مرضي، لن يطالني الموت هذه المرة، سأسرق عمرا جديدا من فكه

أول ما يتناهى إلى أنفسنا عند سماع اسمه، مسلسل الخطاب على الباب الشهير، و بالتأكيد ڨمرة سيدي محروس، منامة عروسية و غيرها من المسلسلات الناجحة !

لكن سي علي اللواتي في الحقيقة، بالإضافة إلى كتابة سيناريوات الأعمال الدرامية،  شاعر، و مؤلف مسرحي 

و رسام، و سبق له نشر العديد من الكتب و اليوم نكتشف له رواية شديدة الإمتاع بلغة عامية افتقدناها كثيرا و ستثير فينا الشجن.

A l'âge de huit ans, un jeune garçon reçoit pour son anniversaire, de la part de ses parents, deux présents qui vont façonner toute son existence : le livre de Saint Exupéry, le petit prince, et le poème de Kipling "tu seras un Homme mon fils" encadré, chiné dans une brocante. Il essayera, une grande partie de sa vie, de percer le secret partagé par le renard ; "On ne voit bien qu'avec le cœur, l'essentiel est invisible pour les yeux". Il ira à la rencontre de cet essentiel qui permettra d'écrire, à son tour, un poème sur la vie pour le transmettre à tous les enfants du monde, les petits et les grands, et à toutes les générations futures. Un cadeau pour la vie ...

Elle est sur le pont d'un bateau qui traverse Gibraltar. Elle se sent palpiter, dans la lumière de l'eau et du ciel. Elle part. Elle pense à Ibn Battouta et au temps des voyages sans papiers. Elle pense à ceux qui sautent le mur, qui attendent des jours et des semaines, cachés sur les hauteurs , tendus vers leur but, avant de s'élancer sur le mur pour atteindre l'autre côté, là où on leur interdit d'aller. Elle pense au temps où elle n'avait pas de papiers pour rester de l'autre côté, elle pense au temps où des hommes en armes ont traversé le détroit et au temps où des hommes en armes l'ont franchi encore en sens inverse, fuyant devant ceux-là mêmes dont les descendants ont carrément construit un mur en béton surmonté de barbelés et de miradors, croyant couper ainsi le passage ...

باش نفعل، باش نجرب، باش نسعى، باش نبدل حاجات في روحي، باش نبني، باش نواجه، باش نخلق الفرص، باش نصقل موهبتي في عوض ماني قاعدة نقتل فيها. باش نخدم مع الصغار والكبار على نصوص وارتجال ونخرج الصيحة اللي عندهم الداخل وغامينها، والغصة والهبلة والتخبيلة والتشكبينة لازمها تولي إبداع وأحلام وجمال وصقلان وشطيح ودموع وشكوك وتراك وطياح ونجاح وطيرة، أما خدمتي الأولة باش تكون قبولي أنا لروحي كيما هي، أني نعيش معاها باهتزازاتها وإنكساراتها وعقدها وصحيحها وغالطها ويمينها ويسارها ونورها وظلامها ونسيبها على طلق ذراعها من غير ما يحكم لا عليها لا فيها حد، بعيدا عن ديكتاتورية الموضة والجمال المزيف وديكتاتورية الجهل والدهماء. باش نكون كيما نحب أنا نكون، وسأبقى حيث الرقص والغناء لأن الأشرار لا يرقصون ولا يغنون

… Mais, curieusement, l'image initiale qu'il avait de cette femme n'a nullement été altérée dans son esprit. Sa silhouette mince, son regard profond, son sourire d'une douceur infinie, ses gestes si calmes s'y étaient imprimés à jamais. Se mentirait-il donc à lui-même s'il refusait d'admettre que c'était bien le souvenir des années de sa vie avec Beya qui avait envenimé les premières années de son mariage avec Jamila ?

يحتوي الكتاب على دراسة لعناصر الّلغة الدّارجة، وأصل الكلمات،والامثال الشّعبيّة،وأغاني الافراح، و نصوص هزليّة، والشّخصيات الخرافىّة كجحا و عبد الصّمد و عزوزة السّتوت.

L'histoire de chaque femme est un conte original et admirable. Alors, quand cette histoire est celle d'une petite algérienne transformée en femme tunisienne, cela devient magique !

الروايح اللي كانت تفوح مالمدينة، كانت تهز عروش القلب، شنية روايح؟ كان بنادم كي يتعدى كل دار يشم فيها ريحة تفولغ المخ .. دار تشم فيها ريحة معجون السفرجل بالقرفة وعود القرنفل، و ار ريحة الملاوي بزيت الزيتونة، ودار ريحة الكسكسي بالعصبان، ودار قاتو الدرع بالعطرشية، ودار ريحة الفريكاسي، ودار ريحة المبطن بالخرشف، ودار حلالم بالقديد، ودار ريحة المعقودة بالرنقة، وإلا ملوخية، وإلا مدفونة، بناضج، مدموجة، وساعة على ساعة ريحة البخور، وشق وداد، وإلا ريحة زليزية الحرقوس .. والخبز اللي كانو يطيبوه في الديار أنواع وأشكال عد وأغلط : خبز قمح، وخبز شعير، وخبز ذرة، وخبز مبسس، وخبز طابونة، وكسرة، وخبز غناي، وخبز فطير، وخبز أبراج، وخبز الشطيرة بالعظم، وخبز مالح بالدجاج والزوايد وإلا باللحم، إلخ .... يا حسرة يا زمان